ကမၻာၾကီးပူေႏြးလာမွဳ ႏွင္. ကာကြယ္တားဆီးရန္နည္းလမ္းမ်ား

အခုတေလာ လူေျပာသူေျပာအမ်ားဆုံးနဲ. အၾကားရဆုံးစကားလုံးက “ပူတယ္” ဆုိတာပါပဲ။ ပူလုိက္အုိက္လုိက္ရတဲ. အထဲမီးကလည္း ပ်က္လိုက္တာ .. တစ္ရက္ကုိ သုံးေလး နာရီပဲလာတယ္ဆုိတာ ရပ္ကြက္တုိင္းမွာ၊ ဘတ္စ္ကားေတြထဲမွာ ၊ ေစ်းေတြထဲမွာ ၊ လက္ဘက္ရည္ဆုိင္မွာ အျမဲတမ္းၾကားေနရပါတယ္။ ဟုတ္ပါတယ္ .. ရာသီဥတုက သတိမျပဳမိဘဲ မေနႏုိင္ေအာင္ကုိ ဆုိးရြားလာပါတယ္။ လြန္ခဲ.တဲ. ၅ ႏွစ္ ၊ ၆ ႏွစ္ေလာက္တုန္းကေတာင္မွ အခုေလာက္ထိမပူဘူးလုိ.ထင္တယ္။ အရင္ကဆုိ ကြ်န္ေတာ္အျပင္ကုိသြားရင္ ထီးယူေလ.မရွိပါဘူး။ဒါေပမယ္. ေျပာပေလာက္ေအာင္လဲ အပူဒဏ္ကုိ မခံစားခဲ.ရဘူးပါဘူး။ အခု ဒီႏွစ္ပုိင္းမွာေတာ. အျပင္သြားရင္ ထီး ယူကုိယူသြားရပါတယ္။ အပူဒဏ္ကလည္း ထီးမပါရင္ သိသိသာသာၾကီး ခံစားရပါတယ္။ ဒီေတာ. ကမၻာၾကီးဟာ တေန.တျခား ပူျပီးရင္ပူလာေနတယ္ဆုိ တာ ေမ.ထားလုိ.မရေတာ.ပါဘူး။ အရင္က ဆုိ ကမၻာၾကီးပူေႏြး လာမွဳဟာ ပုံျပင္ယုံတမ္းတစ္ခု လုိမ်ိဳး ကြ်န္ေတာ္အပါအ၀င္ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက သေဘာထားၾကပါတယ္။၂၀၀၇-၂၀၀၈ Gallup Polls စစ္တမ္းအရ ကမၻာေပၚမွာရွိတဲ. လူဦးေရ ရဲ.ေလးပုံ ပုံ သုံးပုံ ဟာကမၻာၾကီးပူေႏြးလာတယ္ဆုိတဲ. အသိ မရွိၾကပါဘူးတဲ.။ ပညာရွင္ေတြက ဖန္လုံအိမ္ အာနိသင္ ၊ ရုပ္ၾကြင္းေလာင္စာ၊ အုိဇုန္းလႊာ အစရွိသျဖင္. သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ အသိေတြကုိ အသံ၊အရုပ္၊စာ စတဲ. မီဒီယာမ်ိဳးစုံက ေန အသိေပး၊ ပညာေပးခဲ.ေပမယ္. ကြ်န္ေတာ္တုိ. လ်စ္လ်ဴရွဳခဲ.ပါတယ္။ ပရီးမီးယားလိဂ္ ေဘာလုံးပြဲတစ္ပြဲဟာ ကမၻာၾကီးပူေႏြးလာမွဳ ထက္ပုိျပီး အေရးၾကီးခဲ.ပါတယ္။ လန္ဒန္စီးကရက္ တလိပ္နဲ.လက္ဘက္ရည္ဆုိင္ဟာ ၊ အုိဇုန္းလႊာေပါက္ျပဲတာထက္ ပုိအေရးၾကီးခဲ.ပါတယ္။ ျမန္မာဘီယာတစ္ခြက္ရဲ. အာနိသင္ဟာ ဖန္လုံအိမ္အာနိသင္ထက္ ပုိအေရးၾကီးခဲ.ပါတယ္။ အခုေတာ. လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ဒါေတြကုိသေဘာေပါက္လာၾကပါျပီ။ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ဆုိင္ရာ ပညာေပးမွဳေတြက လည္း အရင္တုန္းကထက္ပုိျပီးမ်ားလာတဲ.အတြက္ေၾကာင္. လည္း လူေတြကလည္းအရင္ကထက္ ပုိျပီး အသိဗဟုသုတရွိလာပါ တယ္။ မ်က္ျမင္သာဓက အေနနဲ.ကလည္း ဆုိင္ကလုံးေတြ ၊ ဟာရီကိန္းေတြ ၊ငလ်င္လွဳပ္တာေတြ ၊ မီးေတာင္ေပါက္ကြဲတာေတြ ဟာ မၾကာခဏဆုိသလုိခပ္စိပ္စိပ္ ျဖစ္ေနတာေတြ ကုိေတြ.ရွိေနရပါတယ္။
ဒီေတာ. ဒါေတြမျဖစ္ေအာင္ ၊ ကမၻၾကီးဟာေန.စဥ္နဲ.အမွ် ပူေနတာကုိ တားဆီးႏုိင္ေအာင္ ဘယ္လုိုလုပ္ၾကမလဲဆုိတာေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္လာပါတယ္။ ပညာရွင္ေပါင္းမ်ားစြာ ၊ အဖြဲ.အစည္းေပါင္းမ်ားစြာ ဟာ ကမၻာၾကီးပူေႏြးလာမွဳကို ကာကြယ္ဖုိ.အတြက္ နည္းလမ္းေပါင္းမ်ားစြာကုိ ရွာေဖြခဲ.ၾကပါတယ္။ အဲဒီနည္းလမ္းေတြကုိ လည္း ျပည္သူလူထု ၊လူသားတစ္ဦးတစ္ေယာက္ခ်င္းစီ ကုိ ပညာေပးဖုိ.ကုိ လဲၾကိဳးစားေနပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္လည္း ကြ်န္ေတာ္သိထားသေလာက္ ေလ.လာထားသေလာက္ကုိ ဒီဘေေလာ.ဂ္မွာ ခ်ေရးျခင္းအားျဖင္. ဖတ္မိတဲ.လူတစ္ေယာက္ တည္းကပဲျဖစ္ေစ အသိတစ္ခုရသြားမယ္ဆုိရင္ကြ်န္ေတာ္တုိ. ေနထုိင္ၾကတဲ. ဒီကမၻာၾကီးအတြက္ ၊ ကြ်န္ေတာ္တုိ.ရဲ. သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္အတြက္ အက်ိဳးရွိမယ္ လု.ိေမွ်ာ္လင္.မိပါတယ္။

ကမၻာၾကီးပူေႏြးလာမွဳ(Global Warming) ဆုိတာဘာလဲ။
ကမၻာၾကီးပူေႏြးလာျခင္းဆုိတာ လူေတြေၾကာင္. ကမၻာ.ေလထုထဲမွာရွိတဲ.(Greenhouse Gas) ဖန္လုံအိမ္ဓါတ္ေငြ. ၊ တနည္းအားျဖင္. အပူထိန္းဓါတ္ေငြ. ဟာ လုိအပ္တဲ.ပမာဏထက္ ပုိမုိမ်ားျပားလာျခင္းေၾကာင္. ကမၻာ.ပ်ွမ္းမွ်အပူခ်ိန္ျမင္.တက္လာျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေနရာင္ျခည္ရဲ. စြမ္းအင္ကုိ ကမၻာၾကီးကေန ‘ျမင္ႏုိင္တဲ. အလင္း’ အျဖစ္လက္ခံရရွိပါတယ္။ အဲဒီအလင္းစြမ္းအင္ ကုိ သမုဒၵရာေတြအပါအ၀င္ ကမၻာ.မ်က္ႏွာျပင္ ကစုပ္ယူထားျပီး အပူလွိဳင္းေရာင္ျခည္(Thermal Radiation) အျဖစ္္ ျပန္လည္ျဖာထြက္ပါတယ္။ ျဖာထြက္လာတဲ. အပူလွိဳင္းေရာင္ျခည္အနည္းငယ္ဟာ အာကာသထဲကုိျပန္ထြက္သြားျပီး က်န္အခ်ိဳ. ကုိ ေတာ. ကမၻာ.ေလထုနဲ. သူ.ထဲမွာ ရွိတဲ. ဖန္လုံအိမ္ဓါတ္ေငြ.(Greenhouse Gas) ေတြကေနစုပ္ယူေပးထားလုိက္ပါတယ္။ အဲဒီစုပ္ယူထားတဲ. အပူလွိဳင္းေရာင္ျခည္ေတြကုိ ကမၻာ.ေလထုကေနတစ္ခါ ျပန္ျပီးေတာ. အထက္နဲ.ေအာက္လားရာ ႏွစ္ဘက္ကုိ ျပန္လည္ျဖာထြက္ေစပါတယ္။အထက္ကုိသြားတဲ.ေရာင္ျခည္ေတြက ေတာ. အာကသာထဲကုိ ျပန္ထြက္သြားျပီး ေအာက္ကုိ သြားတဲ.ေရာင္ျခည္ေတြကုိ ေတာ. ကမၻာၾကီးက ျပန္လည္စုပ္ယူပါတယ္။ ဒီျဖစ္စဥ္ကုိ ဖန္လုံအိမ္အာနိသင္ (Greenhouse Effect) လုိ.ေခၚပါတယ္။ ၁၈၂၄ ခုႏွစ္မွာ Joseph Fourier ဆုိသူကေတြ.ရွိခဲ.တာျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာ.ေလထုထဲမွာ ရွိတဲ. အဲဒီ ဖန္လုံအိမ္အပူထိန္းဓါတ္ေငြ.ေတြဟာ ကမၻာၾကီးရဲ. အပူခ်ိန္ကုိ မွ်တေအာင္ ခ်ိန္ညွိေပးပါတယ္။ ကမၻာရဲ. ပွ်မ္းမွ် အပူခ်ိန္ဟာ ဖန္လုံအိမ္ အပူထိန္းဓါတ္ေငြ. ေၾကာင္. ၅၇ ဒီကရီ ဖာရင္ဟုိက္ျဖစ္ေပမယ္. အဲဒီအပူထိန္းဓါတ္ေငြ.မရွိဘူးဆုိရင္ (-) (၀.၇) ဒီကရီဖာရင္ဟုိက္ကုိက်ဆင္းသြားပါလိမ္.မယ္။ အလားတူပဲ ဖန္လုံအိမ္ဓါတ္ေငြ.ဟာ ရွိသင္.ရွိထုိက္တဲ. ပမာဏထက္ပုိ လာမယ္ဆုိလုိ.ရွိရင္ ကမၻာၾကီးရဲ. အပူခ်ိန္ဟာလည္း ပုိျပီးျမင္.တက္လာမွာျဖစ္ပါတယ္။



ဒါဆုိရင္ ကမၻာ.ေလထုထဲမွာရွိတဲ. အဲဒီ ဖန္လုံအိမ္ဓါတ္ေငြ.ေတြဟာဘာျဖစ္လုိ.မ်ားလာတာလဲ။ အဲဒီလုိမ်ားလာေအာင္ဘယ္အရာေတြကဖန္တီးေပးေနတာလဲ။
ဖန္လုံအိမ္ဓါတ္ေငြ.မွာ အဓိကဓါတ္ေငြ.ေလးမ်ိဳးပါ၀င္ျပီး သူတုိ.ရဲ. အခ်ိဳးအစားရာခုိင္ႏွုန္းေတြကေတာ. ေအာက္ပါအတုိင္းျဖစ္ပါတယ္။
• ေရခုိးေရေငြ. (water vapor) 36–70%
• ကာဗြန္ဒုိင္ေအာက္ဆုိက္(carbon dioxide) 9–26%
• မီသိန္းဓါတ္ေငြ.(methane) 4–9%
• အုိဇုန္းဓါတ္ေငြ. (ozone) 3–7%
• အျခား CFC 11, CFC 12 အစရွိသည္. စက္မွဳသုံးဓါတ္ေငြ.မ်ား

ေအာက္မွာေဖာ္ျပထားတဲ. ပုံမွာ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တုိင္း ဖန္လုံအိမ္ဓါတ္ေငြ. ထုတ္လုပ္ေပးတဲ. ရာခုိင္ႏွဳန္းအခ်ိဳးအစားစက္၀ုိင္းကုိေတြ.ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမွာမွ ကာဗြန္ဒုိင္ေအာက္ဆုိက္ဓါတ္ေငြ.ဟာ ထုတ္လႊတ္မွဳအမ်ားဆုံးဆုိတာေလ.လာေတြ.ရွိရပါတယ္။



(က) ကာဗြန္ဒုိင္ေအာက္ဆုိက္ ဓါတ္ေငြ. ( CO2)
ကာဗြန္ဒုိင္ေအာက္ဆုိက္ဒ္ဓါတ္ေငြ.ကုိ ေလထုထဲထုတ္လႊတ္ေပးတဲ. အဓိကအရာေတြကေတာ. ေအာက္ပါအတုိင္းျဖစ္ပါတယ္။


၁။ ရုပ္ၾကြင္းေလာင္စာေလာင္ကြ်မ္းမွဳ (Fossil Fuel Burning)
လူေတြဟာေန.စဥ္နဲ.အမွ် ရုပ္ၾကြင္းေလာင္စာေတြကုိ သုံးစြဲေနၾကပါတယ္။ ဓါတ္ဆီ၊ ဒီဇယ္၊ ေက်ာက္မီးေသြး ၊ ခရုိဆင္း အစရွိတဲ. ရုပ္ၾကြင္းေလာင္စာအမ်ိဳမ်ိဳးဟာ ေလာင္ကြ်မ္းျပီးတဲ.အခါမွာ ကာဗြန္ဒုိင္ေအာက္ဆုိက္ အျဖစ္နဲ.ေလထုထဲမွာ ပ်ံ.ႏွံ.ေနရာယူပါတယ္။အထူးသျဖင္. သယ္ယူပုိ.ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္း ေတြေၾကာင္.ျဖစ္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ.ႏုိင္ငံမွာ ကားေတြဒီေလာက္မ်ားမ်ားမရွိေသးေပမယ္. တျခားႏုိင္ငံေတြ၊ အထူးသျဖင္.ႏုိင္ငံၾကီးေတြ မွာ ရွိတဲ. ကားသန္းေပါင္း ၇၅၀ ေက်ာ္ဟာ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တုိင္း ကာဗြန္ဒုိင္ေအာက္ဆုိက္ ဓါတ္ေငြ. ၂၅ တန္ကုိ ထုတ္လုပ္ေပးေနၾကပါတယ္။ ေအာက္မွရွိတဲ.ဂရပ္ဖ္မွာ ႏွစ္စဥ္ ရုပ္ၾကြင္းေလာင္စာကေန ကာဗြန္ဒုိင္ေအာက္ဆုိက္ဓါတ္ေငြ.ထုတ္လႊတ္မွဳ ပမာဏကုိသိရွိႏုိင္ပါတယ္။ ဓါတ္ဆီကကာဗြန္ဒုိင္ ေအာက္ဆုိက္ ဓါတ္ေငြ. အမ်ားဆုံးထုတ္လႊတ္ေပးပါတယ္။






၂။ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမွဳ (deforestation)
သစ္ပင္မ်ားဟာ ကာဗြန္ဒုိင္ေအာက္ဆုိက္ ကုိ စုပ္ယူျပီး ေအာက္ဆီဂ်င္ကုိ ျပန္လည္ထုတ္လႊတ္ေပးတယ္ဆုိ ကြ်န္ေတာ္တုိ.ငယ္ငယ္ေလးကတည္းက သင္ၾကားခဲ.ၾကရပါတယ္။ သစ္ေတာေတြကုိ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တုိင္း အလြန္အကြ်ံခုတ္ျခင္း ၊ ျပန္မစုိက္ျခင္း၊ ေတာမီးေလာင္ျခင္း စတာေတြေၾကာင္. သစ္ေတာေတြျပဳန္းတီးေနၾကပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ငယ္ငယ္က ကယားျပည္နယ္ဘက္မွာေနဖူးပါတယ္။ ရန္ကုန္ - လြိဳင္ေကာ္ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ေဘးမွာရွိေနတဲ.ေတာအုပ္ေတြဟာ အဲဒီအခ်ိန္က အရမ္းပဲစိမ္းလန္းစုိျပည္ခဲ.ပါတယ္။ အခုတစ္ခါအဲဒီဘက္ကုိျပန္သြားေတာ. လမ္းေဘးတစ္ေလွ်ာက္ကေတာင္ေတြဟာ ေတာင္ကတုံးေတြျဖစ္ကုန္ၾကပါျပီ။ ေဒသခံေတြက သစ္ပင္ေတြကုိ ခုတ္ျပီးမီးေသြးဖုတ္လုပ္ငန္း လုပ္ကုိင္တာေတြကုိလည္းအမ်ားၾကီးေတြ.ရပါတယ္။ အမွန္ဆုိရင္ကြ်န္ေတာ္တုိ. အေနနဲ. မီးေသြးကုိမသုံးသင္.ဘူးလုိ. ေတာင္ထင္ပါတယ္။ ျပီးခဲ.တဲ.တစ္ေခါက္က ေငြေဆာင္ကုိ သြားေတာ. လမး္တစ္ေလွ်ာက္မွာ သစ္ပင္ေတြအမ်ားၾကီး မီးရွဳိ.ထားတာကုိလည္းစိတ္မေကာင္းစရာေတြ.ခဲ.ရပါေသးတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ကုိယ္တုိင္မျမင္ေပမယ္. လူအမ်ားေျပာလုိ. ၾကားရတဲ. ျမန္မာျပည္မွာ သစ္ေတာေတြဘယ္သူ.ေၾကာင္. ဘယ္လုိျပဳန္းတီးေနတယ္ ဆုိတဲ. သတင္းေတြလည္း အမ်ားၾကီးရွိပါေသးတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ျမန္မာႏုိင္ငံဘယ္ေလာက္ ထိသစ္ေတာျဖဳန္းတီးမွဳမွာ ေပါက္ေရာက္ေအာင္ျမင္ေနလဲဆုိတာ ေအာက္က ပုံမွာေလ.လာႏုိင္ပါတယ္။



(ခ) မီသိန္းဓါတ္ေငြ. (Methane)
ရုပ္ၾကြင္းေလာင္စာေတြ ကုိ တူးေဖာ္ရွာေဖြတဲ.အခါ မွာ ကမၻာေျမေအာက္ထဲမွာ သဘာ၀အေလ်ာက္ရွိေနတဲ. မီသိန္းဓါတ္ေငြ.ကုိ ပါ တပါတည္း ကမၻာေျမျပင္ေပၚကုိေရာက္ရွိေစပါတယ္။ အာတိတ္ေရခဲျပင္ေတြ နဲ. Wetlands လုိ.ေခၚတဲ. စိမ္.ေျမေဒသေတြ မွာ လည္း သဘာ၀အေလ်ာက္ မီသိန္းဓါတ္ေငြ.ကုိ ထုတ္လႊတ္ေပးပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခု က ၾကက္၊၀က္၊ကြဲ်၊ႏြား၊ဆိတ္၊၀က္ အစရွိတဲ. တိရိစၦာန္ေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းေတြက လည္း မီသိန္းဓါတ္ေငြ.အေျမာက္အျမားထုတ္လႊတ္ပါတယ္။ ေမြးျမဴေရးျခံတစ္ခုခုကုိ ေရာက္ဖူးတယ္ဆုိရင္ အဲဒီကရတဲ. အနံ.ဆုိးဆုိးၾကီးကုိ သိမယ္ထင္ပါတယ္။ အဲဒါမီသိန္းဓါတ္ေငြ.ပါပဲ။ အဲဒီတိရိစ ၦာန္ေတြ ကထြက္တဲ. အညစ္အေၾကး က်င္ၾကီးက်င္ငယ္ေတြ ဟာ Manure လုိ.ေခၚတဲ. ေျမၾသဇာေတြျဖစ္သြားျပီး မီသိန္းဓါတ္ေငြ.ကုိထုတ္လႊတ္ေပးပါတယ္။
၃။ႏုိက္ထရပ္စ္ေအာက္ဆုိက္ (Nitrous Oxide)
စုိက္ပ်ိဳးေရး အတြက္ သုံးတဲ. ဓါတ္ေျမၾသဇာေတြ က လည္းႏုိက္ထရပ္စ္ေအာက္ဆုိက္ ကုိထုတ္လႊတ္ေပးတဲ.အတြက္ ကမၻာၾကီးပူေႏြးလာေစဖုိ.အတြက္ အားျဖည္.ေပးေနပါတယ္။ ႏွစ္စဥ္ထုတ္လႊတ္ေပးေနတဲ. ဖန္လုံအိမ္ဓါတ္ေငြ. ရဲ. ၉ ရာခုိင္ႏွဳန္းဟာ ႏုိက္ထရပ္စ္ ေအာက္ဆုိဒ္ျဖစ္ပါတယ္။
၄။CFC ( Chlorofluorocarbon)
အဲယားကြန္း ၊ ေရခဲေသတၱာ ၊ ငါး အသားစတာေတြသုိေလွာင္တဲ. အေအးခန္းေတြ ၊ ဖရီဇာ ေတြမွာသုံးတဲ. CFC ကလည္းကမၻာၾကီးပူေႏြးလာေစတဲ.အေၾကာင္းအရင္းေတြထဲက တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။
၂၀၀၄ ခုႏွစ္အထိတုိင္းတာခ်က္အရ ကမၻာ.ေလထုထဲမွာ ဖန္လုံအိမ္ဓါတ္ေငြ. ပါ၀င္မွဳ အခ်ိဳးအစား ဘယ္ေလာက္ျမင္.တက္လာေနျပီလဲဆုိတာေအာက္က ပုံမွာ ေလ.လာႏုိင္ပါတယ္။





ကမၻာၾကီးပူေႏြးလာမွဳ ေၾကာင္. ဘယ္လုိေဘးအႏၱရာယ္ေတြနဲ. ၾကဳံေတြ.ရႏုိင္သလဲ။ ကမၻာၾကီးဟာတကယ္ပဲပူေႏြးလာေနတာလား။
ဟုတ္ပါတယ္ ကမၻာၾကီးဟာတကယ္ပဲပူေႏြးလာေနပါတယ္။ နာဆာအဖြဲ.ရဲ. ေလ.လာခ်က္အရ ၁၈၈၀ ခုႏွစ္ ကစလုိ. ကမၻာ.ပ်ွမ္းမွ် အပူခ်ိန္ဟာ ၁.၄ ဒီဂရီဖာရင္ဟုိက္ အထိတက္လာပါတယ္။ သကၠရာဇ္ ၂၁၀၀ ျပည္.ႏွစ္မွာ ကမၻာေျမရဲ. ပွ်မ္းမွ်အပူခ်ိန္ဟာ ၉ ဒီဂရီဖာရင္ဟုိက္အထိတက္လာျပီး ပင္လယ္ေရ မ်က္ႏွာျပင္ဟာလည္း ၈၂ ေပ အထိျမင္.တက္လာမယ္လုိ. ဆုိပါတယ္။ ကမၻာၾကီးပူေႏြးလာမွဳေၾကာင္. ကြ်န္ေတာ္တုိ.ရဲ. သဘာပတ္၀န္းက်င္ဟာလည္း မ်ားစြာထိခုိက္လာရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ျမင္.မားတဲ.အပူခ်ိန္ေၾကာင္. Greenland နဲ. Antarctica မွာရွိတဲ. ေရခဲေတြဟာအရည္ေပ်ာ္ျပီး ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္ကုိျမင္.တက္ေစမွာျဖစ္ပါတယ္။ ပင္လယ္ေရျမင္.တက္ျခင္းေၾကာင္. ကမၻာ.ေျမေအာက္ေရထု ကုိ ဆားငန္ေရေတြနဲ. ညစ္ညမ္းေစႏုိင္ပါတယ္။ ပင္လယ္ေရေတြ အပူခ်ိန္ျမင္.လာတဲ.အခါမွာ ေရေငြ.ပ်ံႏွုန္းကလည္း မ်ားလာမွာျဖစ္ပါတယ္။ ေရေငြ.ပ်ံႏွုန္းမ်ားတဲ.အခါ မွာ မုိးၾကီးျခင္း၊ မုန္တုိင္းမ်ား ျပင္းထန္စြာ ျဖစ္လာျခင္းစတဲ. သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ေတြနဲ. ၾကဳံေတြ.ႏုိင္ပါတယ္။ ကမၻာၾကီးပူေႏြးလာမွဳေၾကာင္. ကြ်န္ေတာ္တုိ.လူသားေတြနဲ. တိရိစၦာန္ေတြရဲ. က်န္းမာေရးကုိထိခုိက္ေစႏုိင္ပါတယ္။ ျပီးခဲ.တဲ.လ ကပဲ အပူလွိဳင္းျဖတ္လုိ. အိႏၵိယ မွာ လူေတြရာခ်ီေသကုန္ၾကပါတယ္။ ပူျပင္းေျခာက္ေသြ.တဲ. ေႏြရာသီမွာ အပူဒဏ္နဲ.ပတ္သတ္တဲ.ေ၀ဒနာေတြခံစားရႏုိင္ပါတယ္။ အရမ္းေအးတဲ.ေဒသေတြမွာ ျခင္ေတြဟာ မေနႏုိင္ၾကပါဘူး။ေအးတဲ.ေဒသေတြမွာ ျခင္ေတြေနႏုိင္ေလာက္ေအာင္ပူလာရင္ ငွက္ဖ်ား ၊ ေသြးလြန္တုတ္ေကြးစတဲ. ေရာဂါေတြ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ကမၻာၾကီးပူေႏြးလာမွဳေၾကာင္. ရာသီဥတုအေျပာင္းအလဲ ေတြအမ်ားၾကီးျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ မုိးေခါင္တဲ.ေနရာေတြဟာ အရင္ကထက္မုိးပုိေခါင္လာပါတယ္။ မုိးေခါင္မွဳေၾကာင္. ႏွစ္စဥ္ သဲကႏၱာရမ်ား ျဖစ္ေပၚေနပါတယ္။ ကမၻာေပၚမွာရွိတဲ. ႏုိင္ငံေပါင္း ၁၁၀ ကလူဦးေရ သန္း ၂၀၀၀ ခန္.ဟာ မုိးေခါင္မွဳ ၊ သဲကႏၱာရမ်ား ပုိမုိျဖစ္ေပၚမွဳတုိ.ေၾကာင္. စုိက္ပ်ိဳးေျမမ်ား ဆုံးရွဳံးမွဳ အႏၱရာယ္နဲ. ရင္ဆုိင္ေနရပါတယ္။ ကြ်မ္းက်င္ပညာရွင္မ်ားရဲ. တြက္ခ်က္မွဳအရ ကမၻာေပၚမွာ ရွိတဲ. စုိက္ပ်ိဳးေျမ ၃၀ ရာခုိင္ႏွုန္းဟာ ကမၻာၾကီးပူေႏြးလာမွဳေၾကာင္. သဲကႏၱာရအျဖစ္ကုိ ေျပာင္းလဲသြားႏုိင္တယ္လုိ.ဆုိပါတယ္။ ဆုိင္ကလုန္းမုန္တုိင္းမ်ားဟာလည္း ပုိမုိျဖစ္ေပၚလာျပီး ပုိမုိအားေကာင္းလာပါတယ္။ ကမၻာေပၚမွာ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္က အားၾကီးတဲ.မုန္တုိင္း ရွစ္ခု ေလာက္သာျဖစ္ခဲ.ေပမယ္. ၂၀၀၄ ခုႏွစ္မွာ ၁၈ ခုျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ ဒါေတြကုိေလ.လာၾကည္.မယ္ဆုိရင္ ကမၻာၾကီးပူေႏြးလာမွဳဟာ သဘာ၀အေလ်ာက္ျဖစ္ေပၚတာမဟုတ္ပဲ လူေတြေၾကာင္. ဆုိတာသိသာထင္ရွားပါတယ္။ ဒီေတာ. ဒါေတြမျဖစ္ေအာင္ ကမၻာၾကီးပူေႏြးမလာေအာင္ ကြ်န္ေတာ္တုိ.ဘယ္လုိတားဆီးကာကြယ္ၾကမလဲ။
၁။ အိမ္မွာရွိတဲ. မီးသီးမီးေခ်ာင္းေတြကုိ Energy Saving မီးသီးေတြ ၊ မီးေခ်ာင္းေတြနဲ.အစားထုိးပါ။ ပုံမွန္စြမ္းအင္ရဲ. ၆၀ ရာခုိင္ႏွဳန္းေလာက္ကုိသာ Enger Saving မီးသီးမီးေခ်ာင္းေတြက အသုံးျပဳပါတယ္။

၂။လွ်ပ္စစ္မီး အသုံးျပဳျခင္းကုိေခြ်တာပါ။ အသုံးမလုိသည္.မီးမ်ားကုိပိတ္ပါ။ အီလက္ထေရာနစ္ပစၥည္းမ်ား ကုိ အသုံးမျပဳေသာ္လည္း Standby ထားျခင္းမွေရွာင္က်ဥ္ပါ။ ဥပမာ ဒီဗီဒီစက္ ကုိ ေခြမၾကည္.ေသာ္လည္း ဒီအတုိင္းထားတာမ်ိဳး ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။

၃။ အဲယားကြန္းကုိ လုိအပ္သည္. အပူခ်ိန္ေလာက္သာသုံးစြဲပါ။ Air Filter ေလစစ္ ကုိ မညစ္ပတ္ေစရန္မၾကာခဏ ေဆးေၾကာသန္.စင္ေပးျခင္းျဖင္. ႏွစ္စဥ္ကာဗြန္ဒုိင္ေအာက္ဆုိက္ ဓါတ္ေငြ. ေပါင္ ၃၅၀ ခန္.ကုိ ေခြ်တာႏုိင္ပါသည္။

၄။ ေရခဲေသတၱာ ႏွင္. ဖရီဇာ မ်ားကုိ မီးဖုိနား တြင္မထားပါႏွင္. အျခား ေနရာသုိ.ေရြ.ထားပါ။ ေရခဲေသတၱာမ်ားသည္ အပူခ်ိန္ျမင္.မားေသာေနရာမ်ားတြင္ထားပါက စြမ္းအင္ ကုိ ပုိမုိသုံးစြဲရသည္။

၅။ အ၀တ္ေလွ်ာ္စက္ ၊ အေျခာက္ခံစက္ စသည္တုိ. ကုိ Fully Loaded အျပည္.ျဖစ္မွသုံးပါ။ အ၀တ္တထည္ ႏွစ္ထည္တည္းနွင္. စက္ကုိမလည္ပတ္ပါေစနဲ.။

၆။ ျဖစ္ႏုိင္လွ်င္ တခါသုံး Disposable ပစၥည္းမ်ားကုိ မသုံးပါႏွင္. ။ အၾကိမ္ၾကိမ္အခါခါ အသုံးျပဳရသည္.ပစၥည္းမ်ားကုိသုံးပါ။ ဥပမာ- တစ္ခါသုံးထမင္းဘူး (ေဖာ.ဘူး) ၊ တစ္ခါသုံးခြက္ ၊ဇြန္း

၇။ အသား ကုိ ေလ်ွာ.စား၍ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားမ်ားစားပါ။ မီသိန္းဓါတ္ေငြ.ဟာ ဖန္လုံအိမ္အာနိသင္ဓါတ္ေငြ.ထဲမွာ ဒုတိယ အမ်ားဆုံးျဖစ္ျပီး ၊ ႏြားဟာ မီသိန္းဓါတ္ေငြ.အမ်ားအျပားထြက္ ေအာင္ ဖန္တီးေပးပါတယ္။

၈။ ေဒသထြက္ကုန္ မ်ားကုိ စားသုံးျခင္းျဖင္. သယ္ယူပုိ.ေဆာင္ေရး အတြက္သုံးရေသာ ေလာင္စာကုိ ေခြ်တာႏုိင္ျပီး ၊ ေငြေၾကးဟာ လည္း ကုိယ္.အသိုင္းအ၀ုိင္းအတြင္းမွာပဲလည္ပတ္မွာျဖစ္ပါတယ္။

၉။ ၾကြတ္ၾကြတ္အိပ္ အသုံးျပဳျခင္းကုိ တတ္ႏုိင္သေလာက္ေရွာင္ပါ။ ေစ်း၀ယ္ထြက္လွ်င္ ျခင္းသုိ.မဟုတ္ထည္.စရာအိတ္ယူသြားပါ။

၁၀။ ေရကုိေခြ်တာပါ ။

၁၁။ စကၠဴကုိ ေခြ်တာပါ။

၁၂။ ကား၀ယ္လွ်င္ ဆီစားသက္သာေသာကားကုိ၀ယ္ပါ။ ဘတ္စကားျဖင္.သြား၍ရႏုိင္ေသာခရီးကုိ ဘတ္စကားျဖင္.သြားပါ။ မီးရထားျဖင္. သြားႏုိင္ေသာခရီးကုိ မီးရထားျဖင္.သြားပါ။ အမ်ားစုေပါင္း၍သြားရေသာေၾကာင္. ေလာင္စာ ကုိေခြ်တာႏုိင္ပါသည္။

၁၃။ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမွဳ ကုိ ကာကြယ္ပါ။ သစ္ပင္စုိက္ပါ။ ျမိဳ.ေနလူတစ္ဦးသည္ ပွ်မ္းမွ် ၉.၇ မက္ထရစ္တန္ ကာဗြန္ဒုိင္ေအာက္ဆုိက္ ဓါတ္ေငြ.ကုိ ႏွစ္စဥ္ထုတ္လႊတ္သည္။ ၎ ဓါတ္ေငြ. ကုိ စုပ္ယူရန္ သစ္ပင္ ၄၇၇ ပင္လုိအပ္သည္။

၁၄။ တတ္ႏုိင္သေလာက္မိမိပတ္၀န္းက်င္ရွိလူမ်ားကုိ အသိပညာေပးပါ။

ကြ်န္ေတာ္တုိ. ခ်စ္တဲ. ကမၻာၾကီးကုိ ၀ုိင္း၀န္းစုေပါင္း ကာကြယ္ေစာင္.ေရွာက္ၾကပါစုိ.။

ဗ်တ္ဇ

အကုိးအကား
Wikipedia
Nasa
Time for Change
ေၾကးမုံ(၆.၆.၂၀၁၀)